Türkiye'de müzikoloji
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Türkiyede Müzikoloji sayfasından yönlendirildi)
Git ve: kullan, ara
Türkiye'de müzikoloji, Avrupa'nın doğumüziğiyle ilgilenmesine paralel olarak 1910'lardan sonra gelişmiştir.
Müzikoloji ve Kaynakları (İstanbul 2006) kitabında Türkiye'de müzikolojinin başlangıcı ve gelişmesinden kısaca söz edilmektedir. Avrupa'da müzikolojinin başlangıcı "müzik ilmi" kelimelerinin 1850'lerde kullanılmasına bağlanır. Türk müzik tarihinde Farabi, İbn Sina, Safiyyüddin Abdülmü'min, Abdülkadir Maragî, Ladikli gibi nazarî ve Ali Ufkî, Kantemir gibi nota eserleri yazan müzikolog denebilecek insanlar varsa da eserlerini günümüz tekniğinde ve bilgisi ölçüsünde yazmamışlardır. Müzikoloji'nin 1850'de kurulmasından sonra Türkiye'de müziğin bilimsel masaya oturtulması ve incelenmesi gerektiğini anlayıp buna göre ilk müzik araştırmacılarını teşvik edenler, gelenekten gelen bilgi ve tecrübelerini öğrencilerinden Rauf Yekta ile Suphi Ezgi'ye aktarmışlar, onları yönlendirmişlerdir. Daha sonra H. Sadettin Arel'in de katıldığı ilk müzikolojik çalışmaların Rauf Yekta, Suphi Ezgi tarafından 1913-1920 arasında yapıldığı kabul edilmektedir.
Türkiye'de ilk ciddi anlamda müzikolog olarak anılmaya değer kişi Rauf Yekta'dır (1871-1935). Rauf Yekta, çoğunlukla meşk sistemiyle gelen notaları yazıya geçirme çalışmaları yanında teori konusuna da eğilmiş, “24 aralıklı ses sistemi” denilen o günün şartlarında Türk müziği teorisinde yeni bir görüş ortaya atmıştır. Aynı dönemde Suphi Ezgi (1869-1962), Hüseyin Sadettin Arel (1880-1955), Murat Uzdilek hem nota hem de nazariyat ve Türk müziğinin müdafaası sahasında yazdıkları eserlerle müzikolojik çalışmalara katılmışlardır.
Suphi Ezgi’nin Nazari ve Ameli Türk Müziği (I-V, İstanbul 1933-53), H. Sadettin Arel’in Türk Musikisi Kimindir (İstanbul 1969) çalışmaları önemlidir. Bu noktada kısaca isimlerini sayacağımız Mahmut Ragıp Gazimihal (1900-1961), Veysel Arseven (1919-1977), Ferruh Arsunar (1908-1965), Sadi Yaver Ataman (1908- 1994), Gültekin Oransay, Etem Ruhi Üngör, Cem Behar, Yalçın Tura, Murat Bardakçı, Gültekin Oransay, Onur Akdoğu, Faruk Yener ve daha birçokları çalışmalarıyla müzikolog olarak anılabilirler. 1900 yıllarından sonra Türk müziğini H. Usbeck, K. Reinhard, U. Reinhard, K. Signell,W. Feldman gibi yabancılar da araştırma konusu yapmışlardır.
Türkiye'de müzik eğitimi amaçlı Dârülelhan'dan bu yana birçok okul kurulmuştur. Musiki Muallim Mektebi, Konservatuarlar zaman zaman siyasî sebeplerle (eğitime önem verilmesi, Türk müziğinin yasaklanması vs.) yeterli ilmî araştırma yapamadılar. 1982'den sonra üniversite çatısında kurulan konservatuarlardan ilmî çalışmalar beklenmekle birlikte bu kuruluşlar da pek az ciddi müzikolojik yayın yapabildiler. Türkiye'de en eski müzikoloji bölümü Ege Üniversitesinde Gültekin Oransay tarafından kurulmuştur.
